Turqia kthen muzeun ikonik “Hagia Sophia” të Stambollit në xhami
Presidenti turk Rexhep Tajip Erdogan ndryshoi ligjërisht të Premten statusin e muzeut të Stambollit “Hagia Sophia” në një xhami.
Njoftimi i Erdogan erdhi menjëherë pasi gjykata më e lartë e vendit, Këshilli i Shtetit, revokoi një vendim të kabinetit të vitit 1934 që e ktheu ndërtesën në një muze.
Administrata e ndërtesës do t’i kalohet autoritetit fetar të vendit, Diyanet, tha Erdogan. Ai shtoi se do t’i drejtohet kombit mbi këtë çështje pak para orës 21.00 me kohën lokale të Premten në mbrëmje.
E ndërtuar 1.500 vjet më parë si një katedrale e krishterë ortodokse, Hagia Sophia u shndërrua në një xhami pas pushtimit otoman në 1453. Në 1934 u bë muze dhe tani është një vend i Trashëgimisë Botërore të Unesco.
Islamistët në Turqi kërkuan prej kohësh që ajo të shndërrohej në një xhami, por anëtarët e opozitës laike kundërshtuan këtë veprim. Propozimi nxiti kritika nga liderët fetarë dhe politikë në të gjithë botën.
Menjëherë pas lëvizjes, thirrja e parë për lutje u recitua në Sofje Hagia dhe u transmetua në të gjitha kanalet kryesore të lajmeve në Turqi. Reagime ka pasur edhe nga UNESCO-s e cila u shpreh të premten përpara marrjes së vendimit se muzeu në fjalë si pjesë e pronës “Zonat Historike të Stambollit” përfshin “një numër detyrimesh ligjore”.
“Kështu, një shtet duhet të sigurojë që asnjë modifikim të vlerës së jashtëzakonshme universale të pasurisë së gdhendur në territorin e tij. Çdo modifikim kërkon njoftimin paraprak nga Shteti në fjalë në UNESCO dhe pastaj, nëse është e nevojshme, ekzaminim nga Komiteti i Trashëgimisë Botërore,” shtoi përfaqësuesi I UNESCO në Turqi.
Edhe diplomati i lartë amerikan, Mike Pompeo, i kërkoi qeverisë të mbante vendin si muze në fillim të këtij muaji.
“Shtetet e Bashkuara shikojnë një ndryshim në statusin e Hagia Sophia si zvogëlimin e trashëgimisë së kësaj ndërtese të mrekullueshme dhe aftësisë së saj të patejkalueshme – aq të rrallë në botën moderne – për t’i shërbyer njerëzimit si një urë shumë e nevojshme midis atyre të traditave të ndryshme të besimit dhe kulturave, ” u shpreh Mike Pompeo në një deklaratë.
Kisha Ortodokse Ruse tha të Premten se ndjen keqardhje për vendimin e Turqisë për shndërrimin e muzeut në një xhami.
Duke mbrojtur këtë veprim, zëdhënësi i Presidentit turk, Ibrahim Kalin, theksoi se turistët mund të vizitojnë atraksionin edhe pasi të kthehet në një xhami.
Eunews.al
