Alaska, vendi simbolik i samitit Putin-Trump: Një gjysmë përuljeje dhe kujtesë historike
Alaska, e cila deri para 160 vjetësh ishte pjesë e Rusisë, është zgjedhur si vendi ku do të zhvillohet samiti i parë midis Vladimir Putin dhe Donald Trump që nga rikthimi i tij në Shtëpinë e Bardhë. Kjo zgjedhje ka një peshë simbolike të madhe: Putin zgjodhi të fluturojë në SHBA, por në një enklavë që dikur ishte tokë ruse, ndërsa Trump duket se njeh me heshtje kreun e një shteti nën sanksione dhe urdhër arresti ndërkombëtar që Uashingtoni nuk e njeh.
Për të justifikuar këtë zgjedhje, këshilltari rus për politikën e jashtme, Jurij Ushakov, tha se interesat e dy vendeve ndërthuren në Arktik dhe Alaskë, prandaj ishte logjike që takimi të mbahej aty. Ai shtoi se takimi i dytë do të zhvillohet në Rusi, pasi Trump ka marrë ftesën.
Në lojë është edhe vizita e mundshme e Trump në Rusi, që do të ishte një fitore diplomatike e madhe. Por mbi të gjitha, qëndron simbolika e një toke të shitur pothuajse 160 vjet më parë, që tregon se kufijtë mund të ndryshojnë dhe toka blihet e shitet.
Shitja e Alaskës në 1867: “Çmenduria e Seward”
Në 1867, Rusia shiti Alaskën për 7.2 milionë dollarë, shumë që sot korrespondon me rreth 120 milionë. Marrëveshja u kritikua shumë: amerikanët e quanin “Çmendurinë e Seward-it”, ndërsa rusët e perceptuan si humbje të madhe. Historiani Vladimir Koljchev e quajti atë si “shpërdorim të popullit rus.”
Megjithatë, amerikanët u bindën shpejt për vlerën e tokës, sidomos pas garës së arit në Klondike dhe më vonë, zbulimit të naftës. Rusia kishte kolonizuar Alaskën që në 1784, por pas humbjes në Luftën e Krimesë e konsideronte atë territor si të humbur përballë Britanisë dhe SHBA-së. Për të shmangur humbjen pa fitim, Aleksandër II vendosi ta shiste Alaskën në 1867, duke ndalur zgjerimin e Perandorisë drejt Amerikës së Veriut.
Protestat e nacionalistëve rusë
Sot, nacionalistët rusë kritikojnë këtë shitje, duke i dhënë rëndësi burimeve natyrore dhe pozicionit strategjik të Alaskës, e cila është porta e SHBA-së drejt Arktikut. Por Putin ka shmangur këto pretendime. Pas referendumit të Krimesë, kur u kërkua kthimi i Alaskës në Rusi, ai tha: “Çfarë do të na duhet? Ne jemi një vend verior, 70% e territorit tonë është në veri. Alaska është e ftohtë dhe nuk na duhet.”
Megjithatë, sipas Paul Fuhs, drejtues i Marine Exchange of Alaska, rusët shpesh mendojnë se shitja ishte një vendim i gabuar, por nuk kanë asnjë plan ushtarak për ta rikthyer.
