Një tjetër krizë bankare globale në horizont?
Rënia e ”Silicon Valley Bank” në SHBA dhe kriza pasuese në ”Credit Suisse” shkaktuan frikën e infektimit, por ndërsa qeveritë evropiane dhe institucionet financiare po monitorojnë nga afër situatën, nuk duket gjithçka e zymtë.
Në fillimjavë, liderët politikë dhe financiarë evropianë lëvizën për të forcuar besimin e konsumatorëve pas krizës në ”Credit Suisse”, banka e dytë më e madhe në Zvicër.
Marrja emergjente e ”Credit Suisse” nga konkurrenti i saj UBS dhe vështirësitë e disa institucioneve më të vogla amerikane kanë nxitur shqetësime për bankat në eurozonë gjatë kësaj jave.
Këshilltarët evropianë konfirmuan se në rast të dështimit të bankës në Bashkimin Evropian, zbatohet një rregull fiks sipas të cilit thirren aksionarët dhe kreditorët e tjerë. Humbjet bankare fillimisht do të përballoheshin nga kapitali aksionar. Nëse kjo është e pamjaftueshme, thirren obligacionet e varura, të ashtuquajturat kapital AT1.
Në rastin e ”Credit Suisse”, mbajtësit e këtyre obligacioneve të ngjashme me kapitalin do të humbasin plotësisht paratë e tyre të investuara gjatë rrjedhës së marrjes në dorëzim nga UBS. Për këto obligacione AT1, humbja arrin në 16 miliardë franga zvicerane (16,2 miliardë euro). Aksionerët e ”Credit Suisse” do të humbasin gjithashtu një pjesë të madhe të parave të tyre të investuara, por do të marrin letra me vlerë të UBS.
Presidentja e Bankës Qendrore Evropiane (BQE) Christine Lagarde mbetet optimiste se nuk do të kishte asnjë përhapje të ngjarjes në sistemin financiar të eurozonës.
”Sektori bankar evropian ishte elastik falë pozicioneve të forta të kapitalit dhe likuiditetit”, tha Lagarde.
”Përballë tensioneve aktuale të tregut, BQE ishte e gatshme të mbështesë sistemin financiar me likuiditet nëse është e nevojshme dhe të ruajë funksionimin normal të politikës monetare”, shtoi ajo.
Javën e kaluar, BQE kishte rritur normën bazë të interesit me 50 pikë, pavarësisht trazirave. Në funksion të nivelit të lartë aktual të pasigurisë, banka qendrore nuk u angazhua për të ardhmen. Lagarde e bëri të qartë se gardianët monetarë do të udhëhiqen nga të dhënat ekonomike.
Megjithatë, brenda Evropës, politikanët dhe bankierët qendrorë janë në mosmarrëveshje mbi efektivitetin e vendimeve të fundit të BQE-së për normat e interesit.
Politika e normave të interesit të BQE-së nën vëzhgim në Itali
Ministri italian i Ekonomisë Giancarlo Giorgetti tha të hënën se ai besonte se ndikimi i krizës në ”Credit Suisse” në sistemin bankar të Italisë do të ishte “i parëndësishëm”.
Duke iu referuar turbulencave të tregut të lidhura me Credit Suisse dhe para kësaj, kolapsit të ”Silicon Valley Bank” (SVB) ai tha se besonte se tregjet ishin qetësuar pak.
“Unë mendoj se situata në Evropë është nën kontroll. Jemi në kontakt të vazhdueshëm me autoritetet rregullatore dhe jemi të qetë për sistemin bankar italian”, shtoi ai.
Bursa e Milanos ra me 2,6% në fillim të tregtimit të së hënës, me aksionet e bankave që morën një goditje të re pas më shumë se një jave turbulencash në tregjet ndërkombëtare të parasë.
Shpëtimi i ”Credit Suisse” nuk kishte arritur të largonte shqetësimet e investitorëve. Të martën, bursa e Milanos u mbyll me 2,53% lart, pasi stoqet e bankave u rritën fuqishëm nga humbjet e fundit në SVB dhe ”Credit Suisse”.
Giorgetti përsëriti gjithashtu kritikën e tij ndaj politikës së BQE-së për rritjen e normave të interesit për të luftuar nivelet e larta të inflacionit.
“[Politika] duhet të kalibrohet me shumë kujdes sepse rritja e normave të interesit mund të jetë e dobishme për të kontrolluar inflacionin, por mund të shkaktojë gjithashtu probleme për stabilitetin financiar”, tha ai.
Vendimi i BQE-së për të rritur me 50 pikë normën bazë të interesit e lë të pakënaqur qeverinë italiane.
“BQE nuk po ecën në drejtimin e duhur, edhe nëse sot ka nisur një rimendim. Sipas mendimit tonë, nuk është një mënyrë e mirë për të përballuar inflacionin”, tha ministri i Jashtëm Antonio Tajani.
Rregullat e Basel III shpëtuan Francën
Bankat evropiane ishin në formë “jashtëzakonisht solide” dhe situata e tyre nuk ishte e ngjashme me atë të disa huadhënësve amerikanë, tha François Villeroy de Galhau, guvernator i Bankës së Francës dhe një anëtar i këshillit drejtues të BQE-së, javën e kaluar mes frikës së një krize në sektor.
“Bankat evropiane nuk janë në të njëjtën situatë si disa banka amerikane për një arsye shumë të thjeshtë, që është se ato nuk u nënshtrohen të njëjtave rregulla”, shtoi ai.
Rregullat e njohura si Basel III që u krijuan pas krizës financiare të vitit 2008 për të siguruar që bankat kishin kapital dhe likuiditet të mjaftueshëm kishin qenë “efektive”, tha Villeroy de Galhau. Ai shtoi se 400 grupe bankare evropiane i nënshtroheshin kërkesave të Basel III, krahasuar me vetëm 13 në SHBA.
